Jan van der Veen
het gebruik van houten handbogen gaat ver terug in onze geschiedenis, naar schatting tussen de 10 en 15 duizend jaar. De oudste Nederlandse vondst dateert van 5 á 5,5 duizend jaar voor Christus. Na zoveel duizenden jaren gebruik, staat het archetype ‘pijl en boog’ diep in ons collectief geheugen gerift. Het is bekend bij jong en oud en weinigen kunnen de verleiding weerstaan om ‘een pijltje te schieten’ als de gelegenheid zich voordoet.
Voor de moderne mens heeft de handboog zijn nut verloren, tenminste in puur functionele zin, want we zijn er niet meer van afhankelijk wat betreft jacht en verdediging.
Het project 1Boom sluit perfect aan bij mijn streven om unieke werkstukken te maken met een geheel eigen karakter en verhaal, van materiaal dat zich in de omgeving aandient. Het doel is om een goed werkende handboog te maken (of meerdere), maar het hout en zijn verhaal dicteren de uitkomst. Het mooie aan dit project is dat de oorsprong van de boom bekend is, waarschijnlijk een plek met zijn eigen geschiedenis. Misschien is de boom zelfs bekend bij de bewoners die er hun eigen herinneringen aan hebben. Hoe mooi zou het bijvoorbeeld zijn om dit te verwerken en dat deze mensen straks kunnen schieten met een boog van die boom
Maar houten pijlen en bogen hebben ook voor ons nog genoeg uitdaging en plezier te bieden, zowel in het schieten, als het maken. Dat laatste doe ik nu bijna 20 jaar en nog steeds is elke boog weer een avontuur op zich.
Ten eerste omdat het hout in een uitgetrokken boog extreem belast wordt. Tijdens het maakproces is het elke keer weer spannend of de boog niet gaat breken; of het een boog of kachelhout gaat worden.
Daarnaast werk ik bij voorkeur met ruw basismateriaal, een stam of een tak. Om dit te bemachtigen kom je op de mooiste plekken en ontmoet je de meest interessante mensen. Dit hout daarna kloven, zagen en transporteren is vaak een hele belevenis.
Ook is elk stuk hout uniek. Het heeft zijn eigen karakter, vergt zijn eigen aanpak en levert alleen die ene boog op. Daarmee wordt het geen anoniem ding, maar je eigen creatie, wat zeer bevredigend is.
Wat ook meespeelt is dat het in principe een millennia oud ambacht is, maar waarvan, historisch gezien, weinig tot niets is vastgelegd. Er is veel te ontdekken en dat wordt wereldwijd gedeeld in een groeiende groep enthousiaste ‘bowyers’.
Ten slotte, er zijn vele houtsoorten. Waarschijnlijk zijn ze niet allemaal geschikt als bogenhout, maar ik zie het als een uitdaging elke soort die zich aandient uit te proberen. De ervaring leert dat door toepassing van bepaalde basisregels van de meeste soorten een goede handboog gemaakt kan worden. Vandaar mijn motto ‘uit elke boom een boog’ hetgeen ook betekent dat er nog veel valt de ontdekken!
Jan van der Veen (1964)
- 1983 – 1989 Technische Universiteit Eindhoven, Bouwkunde
- 1989 – heden Architect
- 2004 – heden Website www.zelfbogenmaken.nl
- 2005 – heden Workshops en Demonstraties
- 2008 Boek Houtkoorts
- 2009 – heden Bogenbouwers evenement (Bowlands)
- 2019 Boek Wood Fever
